Ο Ιπποκράτης (300π.χ) ήταν ο πρώτος που διαχώρισε τον τραυματισμό της ακρωμιοκλειδικής άρθρωσης από τον τραυματισμό γληνοβραχιονίου αρθρώσεως του ώμου.
Ανατομία
Η άρθρωση της ακρωμιοκλειδικής άρθρωσης σταθεροποιείται από στατικούς (συνδέσμοι) και δυναμικούς (μύες) σταθεροποιητές.
Οι στατικοί σταθεροποιητές είναι ο θύλακας με τους συνδέσμους της ακρωμιοκλειδικής άρθρωσης (σταθεροποιούν προσθοπίσθια μετατόπιση) και οι εξωθυλακικοί κορακοκλειδικοί συνδέσμοι, κωνοειδείς και τραπεζοειδείς συνδέσμοι (συγκρατούν την κλείδα σε ανατομική θέση από την κορακοειδή απόφυση).
Οι δυναμικοί σταθεροποιητές είναι οι δελτοειδής μυς (προσκολλάται στην κλείδα) και τραπεζοειδής μυς (προσκολλάται στο ακρώμιο) που περιβάλλουν την ακρωμιοκλειδική άρθρωση.
Το αρθρικό διάστημα ακρωμιοκλειδικής άρθρωσης φυσιολογικά είναι1-3 χιλιοστά. Μεγαλύτερο από 6 χιλιοστά θεωρείται παθολογικό. Το φυσιολογικό μήκος της κορακοκλειδικής απόφυσης είναι περίπου 1,1-1,3cm.
Συχνότητα: περιλαμβάνει περίπου 11-13% των εξαρθρημάτων στην περιοχή του ώμου.
Ποίος είναι ο μηχανισμός του τραυματισμού και εξαρθρήματος ακρωμιοκλειδικής άρθρωσης
Είναι η άμεση πλήξη επί του ώμου έχοντας το άνω άκρο σε προσαγωγή. Αναλόγως της σοβαρότητας των δυνάμεων του τραυματισμού, αρχικά γίνεται ρήξη στους ακρωμιοκλειδικούς συνδέσμους με υπεξάρθρημα της κλείδας προς τα πάνω. Μεγαλύτερη βία θα προκαλέσει ρήξη στον κωνοειδή και τραπεζοειδή σύνδεσμο, με αποτέλεσμα πλήρης εξάρθρημα της ακρωμιοκλειδικής άρθρωσης.
Ποια είναι η κλινική εικόνα
Επισκοπικά, υπάρχει προπέτεια στην περιοχή της ακρωμιοκλειδικής άρθρωσης (σαν σκαλοπάτι), το οποίο με πίεση προς τα κάτω πολλές φορές ανατάσσεται. Επίσης, συχνά υπάρχουν εκδορές του δέρματος στην περιοχή του ώμου., Τοπικά υπάρχει ευαισθησία με περιορισμό των κινήσεων του ώμου, λόγω του πόνου.
Απεικονιστικός έλεγχος
Η διάγνωση επιβεβαιώνεται με συγκεκριμένες ακτινογραφίες προσθοπίσθια, που είναι ακτινογραφία με κλίση της λυχνίας 10˚ κεφαλικά (zanca view), μασχαλιαία ακτινογραφία. Επίσης, γίνεται μασχαλιαία προβολή του ώμου και η Υ (lateral scapular view), που είναι ακτινογραφία στο επίπεδο της ωμοπλάτης. Σε μερικές περιπτώσεις όταν υπάρχει διαφορο διαγνωστικό πρόβλημα μεταξύ τύπου ΙΙ και τύπου ΙΙΙ γίνονται stress x-rays(B,+C) (κρατά ο ασθενής στα χέρια του βάρος 1-1,5kg). Τέλος, σε υποψία συνοδών βλαβών στη γληνοβραχιόνια άρθρωση γίνεται μαγνητική τομογραφία ώμου.
Πως ταξινομείται το εξάρθρημα ακρωμιοκλειδικής άρθρωσης (τροποποίηση κατά Rockwood,1998)
Η ταξινόμηση γίνεται βάσει κλινικής και ακτινολογικής εξέτασης.
Υπάρχουν έξι τύποι των εξαρθρημάτων της ακρωμιοκλειδικής άρθρωσης:
Τύπου Ι(1):διάστρεμμα ακρωμιοκλειδικής άρθρωσης.
Το αρθρικό διάστημα διατηρείται μικρότερο από 2mm.
Τύπου ΙΙ(2): ρήξη των άνω και κάτω ακρωμιοκλειδικών συνδέσμων. Το αρθρικό διάστημα είναι μεγαλύτερο από 6mm.
Τύπου ΙΙΙ(3): ρήξη και των κορακοκλειδικών συνδέσμων τραπεζοειδούς και κωνοειδούς και πλήρης εξάρθρημα της ακρωμιοκλειδικής άρθρωσης προς τα πάνω. Η κορακοκλειδική απόσταση είναι μεγαλύτερη από 1,3 cm.
Σπανιότερα:
Τύπος ΙV(4): εξαρθρημα τύπου ΙΙΙ μαζί με παρεκτόπιση της κλείδας προς τα πίσω μέσα στην μάζα του τραπεζοειδή.
Tύπος V(5): εξάρθρημα τύπου ΙΙΙΙ μαζί με ρήξη των καταφύσεων των μυών του δελτοειδή και του τραπεζοειδή, με μεγάλη παρεκτόπιση της κλείδας προς τα πάνω.
Τύπος VI(6): εξάρθρημα κάτω από την κορακοειδή απόφυση πίσω από τον κορακοβραχιόνιο και την βραχεία κεφαλή του δικεφάλου τένοντα.
Οι τραυματισμοί τύπου I και τύπου II πάντοτε θεραπεύονται συντηρητικά που περιλαμβάνει ακινητοποίηση του ώμου, παγοθεραπεια τις πρώτες 48 ώρες, παυσίπονα και ειδικό νάρθηκα (αrm sling).
Τύπου IV μέχρι VI θεραπεύονται χειρουργικά (ανάταξη και σταθεροποίηση ακρωμιοκλειδικης άρθρωσης).
Στον τύπο III υπάρχουν αμφω προτάσεις για συντηρητική και χειρουργική θεραπεία. Ίσως οι ενδείξεις συντηρητικής θεραπείας είναι όσοι ασθενείς δεν είναι αθλητές, δεν έχουν βαριά χειρονακτική εργασία, εργάζονται σε καθιστική εργασία και χρησιμοποιούν κυρίως το μη επικρατούντα ώμο.
Η συντηρητική θεραπεία για τύπου ΙΙΙ περιλαμβάνει ακινητοποίηση του ώμου, παγοθεραπεια τις πρώτες 48 ώρες, παυσίπονα και ειδικό νάρθηκα ανάταξης και συγκράτησης ακρωμιοκλειδικής άρθρωσης σε παραδεκτή θέση.
Φυσιοθεραπεία και κινησιοθεραπεία θα αρχίσει γύρω στη 3η βδομάδα.
Όσοι ασθενείς εκτελούν βαριά χειρονακτική εργασία ή σχετικά νέοι με έντονες αθλητικές δραστηριότητες, δίνοντας αρκετή επιβάρυνση στους ώμους τους, ή άλλοι που είναι μικρότεροι των 25 χρονών και δεν έχουν αποφασίσει για τη μελλοντική τους εργασία.
Τα καλύτερα χειρουργικά αποτελέσματα είναι πριν τη 3 βδομάδα από τον τραυματισμό.
Ο τρόπος σταθεροποίησης της ακρωμιοκλειδικής άρθρωσης γίνεται αρθροσκοπικά με 3 μικρές οπές στο δέρμα με τη μέθοδο Endobutton Dog Bone technique). Πρόκειται για μια αρθροσκοπική τεχνική που χρησιμοποιούμε μεταλλικά κομβία (buttons) και ισχυρά μη απορροφήσιμα ράμματα για καθήλωση της κλείδας στην ανατομική της θέση, επιτρέποντας τη συρραφή και επούλωση των συνδέσμων. Τα πλεονεκτήματα της μεθόδου είναι ότι προσδίδει πολύ ισχυρή καθήλωση της κλείδας και δεν απαιτείται επανεγχείρηση για αφαίρεση των υλικών.
Οπτικοακουστικό Υλικό