Η άρθρωση του ώμου σε αντίθεση με εκείνη του ισχίου είναι από κατασκευής του ασταθής. Η σταθερότητα της στηρίζεται κυρίως στο θύλακο, επιχείλιο χόνδρο, στους γληνοβραχιόνιους συνδέσμους και στους μυς που περιβάλλουν την άρθρωση επιτρέποντας τόσο μεγάλο εύρος κινήσεων.
Αυτό όμως μερικές φορές θέτει σε κίνδυνο εξαρθρήματος στο ώμο και μελλοντικής αστάθειας.
Αστάθεια στο ώμο συμβαίνει συνήθως σε νέα άτομα μετά από σοβαρό τραυματισμό , πτώση έχοντας το άνω άκρο σε απαγωγή και έξω στροφή.
- Η πτώση μπορεί να προκαλέσει πρόσθιο εξάρθρημα του ώμου που είναι συνήθως σε ποσοστό 95-98%.
- Σπανίως σε ασθενείς με ιστορικό έντονου μυικού σπασμού, επιληψίας, ηλεκτροπληξίας μπορεί να προκληθεί οπίσθιο εξάρθρημα σε ποσοστό 2-3 %.
- Σπανιότερα μετα από ακραία απαγωγή του άκρου μπορεί να συμβεί προς τα κάτω εξαρθρημα.
Ποια είναι η κύρια βλάβη
Κατά το τραυματισμό γίνεται αποκόλληση του επιχειλιου χόνδρου-θυλάκου (BANKART LESION) από την ωμογλήνη του ώμου.
Ποια η κλινική εικόνα του εξαρθρήματος του ώμου
Ο ασθενής παρουσιάζεται με έντονο πόνο, αδυναμία κίνησης του πάσχοντος άνω άκρου, το οποίο βρίσκεται σε θέση μικρής απαγωγής και συγκρατείται από το φυσιολογικό άνω άκρο. Παρατηρείται απώλεια της φυσιολογικής «στρογγυλότητας» του ώμου, ενώ το ακρώμιο προβάλει δίκην «επωμίδας».
Ο λόγος για τη πιο πάνω επιπλοκή είναι η αποκόλληση και μη επούλωση του επιχειλιου χονδρου- θυλάκου, μέσα στη άρθρωση (Bankart lesion). Έτσι οι σύνδεσμοι, τένοντες των μυών αδυνατούν να σταθεροποιήσουν τον ώμο προσθίως η οπισθίως.
Πως γίνεται η διάγνωση εξαρθρήματος -τραυματικής αστάθειας
Γίνεται με κλινικό και ακτινολογικό έλεγχο.
Μεταγενέστερα συστήνεται μαγνητική τομογραφία του ώμου με σκοπό την ακριβή συνεκτίμηση των κακώσεων που προκλήθηκαν από το εξάρθρημα, όπως είναι μεταξύ άλλων, η ρήξη του επιχείλιου χόνδρου (βλάβη Bankart), το εμπιεστικό κάταγμα της κεφαλής του βραχιονίου (βλάβη Hill-Sachs) και η ρήξη των τενόντων του στροφικού πετάλου του ώμου.
Είναι αρχικά συντηρητική με ανάταξη του εξαρθρήματος με τοπική ή γενική αναισθησία. Στη συνέχεια ο ώμος και το άνω άκρο ακινητοποιείται , εξαρτώμενου πάντοτε της ηλικίας. Σε ασθενείς κάτω των 20 ετών ο ώμος πρέπει να ακινητοποιείται περίπου για τέσσερις εβδομάδες . Στη συνέχεια ο ασθενής αρχίζει εντατικό ειδικό πρόγραμμα φυσιοθεραπείας και κινησιοθεραπείας προς ενδυνάμωση όλων μυών πέριξ του ώμου.Αν η θεραπεία και ακινητοποίηση είναι μικράς διαρκείας τότε υπάρχει κίνδυνος υποτροπιάζοντος εξαρθρήματος στο ώμο δηλαδή μελλοντικά εκ νέου εξαρθρημα ώμου λόγω ασήμαντου πλέων τραυματισμού (κατά τον ύπνο η απότομη κίνηση με μηχανισμό απαγωγής και έξω η εσω στροφής) .
Ποια ειναι η τελική θεραπεία μετα από πρωτο τραυματικό εξαρθρημα
Η ΤΕΛΙΚΗ θεραπεία αν θα είναι χειρουργική ή συντηρητική μετά του πρώτου τραυματικού εξαρθρήματος του ώμου καθορίζεται από την ηλικία του ασθενούς, επαγγελματικές του δραστηριότητες του και τις συνοδές βλάβες που φαίνονται στο MRI scan .
Σύμφωνα με τη παγκόσμια βιβλιογραφία το ποσοστό υποτροπής ενός τραυματικού εξαρθρήματος σε νέους 18 μέχρι και 25 ετών ανέρχεται σχεδόν στο 90-95%.
Γιαυτο στη ομάδα αυτή των νέων ασθενών συστήνεται συνηθέστερα αρθροσκοπική χειρουργική αποκατάσταση των κακώσεων που έχουν προκληθεί από το εξάρθρημα, με σκοπό την αποφυγή της υποτροπής.
Μεγαλύτερης όμως ηλικίας ασθενείς με μέτριο ή χαμηλό επίπεδο δραστηριότητας, αντιμετωπίζονται αρχικώς συντηρητικά με ταυτόχρονη ενδυνάμωση των μυών του στροφικού πετάλου και των σταθεροποιητών της ωμοπλάτης.
Ποια τα πλεονεκτήματα αρθροσκοπικής μεθόδου
Η αρθροσκοπική επέμβαση γίνεται με 3 μικρές οπές στο δέρμα, είναι αναίμακτη , χρήζει λιγότερου χειρουργικού χρόνου και προσδίδει λιγότερο πόνο. Διεγχειρητικά χρησιμοποιώντας βιοαπορροφήσιμες άγκυρες και ειδικά εργαλεία, γίνεται συρραφή του αποσπασθέντος θυλάκου και επιχειλίου χόνδρου επι της ωμογλήνης.
Επίσης με τη αρθροσκοπική μέθοδο γίνεται ταυτοχρόνως θεραπεία σύνοδών επιπλοκών δηλαδή αφαίρεση οστεοχόνδρινων τεμαχίων από μέσα στη γληνοβραχιόνια άρθρωση , θεραπεία παθήσεων κατάφυσης δικεφάλου ( SLAP LESION) ή ακόμα θεραπεία τραυματισμού στροφικού πετάλου.
Μετεγχειρητικά ο ασθενής αρχίζει κινησιοθεραπεία μετά τη δεύτερη βδομάδα προς ενδυνάμωση των μυών του στροφικού πετάλου του ώμου και απόκτηση πλήρης κινητικότατος.
Επιστροφή στη εργασία του γίνεται μετά το δεύτερο μήνα (δεδομένου δεν είναι βαριά χειρονακτική ) και ξαναρχίζει ανταγωνιστικές αθλοπαιδιές μετά το τέταρτο μήνα.
Παρομοίως με τη πιο πάνω ομάδα , υπάρχουν ασθενείς με σχετική προδιάθεση για χρόνια αστάθεια και πόνο στο ώμο. Αυτό συμβαίνει όταν υπάρχει γενικευμένη χαλάρωση του θυλάκου στις αρθρώσεις του σώματος ούτω σώστε επαναλαμβανόμενοι μικροτραυματισμοί στο ώμο προκαλούν υπερξάρθρημα του ώμου (δηλαδή όχι πλήρες εξάρθρημα) με αποτέλεσμα σε αρκετούς ασθενείς να προκληθεί αστάθεια και χρόνιο πόνο.
Η θεραπεία είναι αρχικά κινησιοθεραπεία με ειδικό πρόγραμμα ασκήσεων προς ενδυνάμωση των μυών του στροφικού πετάλου που περιβάλλουν τον ώμο. Αν αποτύχει τότε ο ασθενής χειρουργείται με σύσφιξη του θυλάκου και σταθεροποίηση του ώμου.
Τέλος υπάρχουν ασθενείς ( συνήθως κάτω των 16 ετών) με αστάθεια και εξάρθρημα στον ώμο χωρίς ιστορικό τραυματισμού. Το εξάρθρημα αυτό προκαλείται εκουσίως, εντελώς ανώδυνα, μετά από συγκίνηση, άλλες φορές σε παρουσία φίλων και συγγενών για επίδειξη ή ψυχαγωγικούς λόγους.
Η θεραπεία σε αυτή τη ομάδα είναι σχεδόν πάντοτε συντηρητική προς ενδυνάμωση των μυών που περιβάλλουν τον ώμο.
Οπτικοακουστικό Υλικό