Η ρήξη μηνίσκου είναι ένας συχνός τραυματισμός στο γόνατο και συμβαίνει συνήθως σε νέους ασθενείς κατά τη διάρκεια αθλητικών δραστηριοτήτων. Ανατομικώς οι μηνίσκοι βρίσκονται μεταξύ του μηριαίου κνημιαίου κονδύλου έσω και έξω. Είναι δύο σκληροί ελαστικοί ανατομικοί σχηματισμοί που αποτελούνται κυρίως από ίνες κολλαγόνου και νερό. Έχουν σχήμα ημισελινοειδές (πεταλοειδές) και παρεμβάλλονται ανάμεσα στις αρθρικές επιφάνειες της κνήμης και των μηριαίων κονδύλων.
Χρησιμεύουν στην απορρόφηση φορτίων (δρουν ως μαξιλαράκι) ούτως ώστε να αποφορτίζεται ο αρθρικός χόνδρος κατά την βάδιση και άλλες δραστηριότητες των γονάτων.
Επίσης, βοηθούν στη σταθεροποίηση του γόνατος κάνοντας την κίνηση πιο ομαλή
Ο μηχανισμός της ρήξης
Ο μηχανισμός της ρήξης είναι συνήθως σε φόρτιση του λυγισμένου γόνατος με ταυτόχρονη στροφή και κάμψη. Υπάρχουν διάφορα είδη ρήξης μηνίσκων που ταξινομούνται ανάλογα με το μέγεθος τους, την εντόπιση τους και το σχήμα της ρήξης του μηνίσκου.
Οι πιο συνήθεις περιλαμβάνουν επιμήκη ρήξη, ακτινωτή, εγκάρσια ρήξη, σε πιο νέα άτομα δίκην λαβής κάδου και τέλος σύνθετες ρήξεις (βλ. Σχεδιάγραμμα).
Με την πάροδο του χρόνου η ρήξη μηνίσκου μπορεί να επιδεινωθεί, για παράδειγμα η επιμήκης ρήξη μπορεί να μετατραπεί σε τύπο δίκην λαβής κάδου, η ακτινωτή ρήξη σε δίκην ράμφους παπαγάλου και η οριζόντια ρήξη σε flap tear.
Πρόσφατα τα τελευταία χρόνια μέσω MRI scan περιγράφηκε η αποσπαστικη ρήξη ρίζας οπισθίου κέρατος μηνίσκου ( meniscal root tear) με την οποία ο μηνίσκος σε φυσιολογικό γόνατο προσκολλάται στο οπίσθιο ήμισυ του γόνατος κοντά στο οπίσθιο χιαστό σύνδεσμο. Η ρήξη αυτή αποφέρει αστάθεια και δυσλειτουργία στο μηνίσκο και σε μη αποκατάσταση του, το γόνατο θα οδηγηθεί σε πρόωρη οστεοαρθρίτιδα.
Συμπτώματα
Τα συμπτώματα που αναφέρει συνήθως ο ασθενής είναι ενδαρθρικό άλγος του γόνατος στην έσω ή έξω πλευρά που αυτό επιδεινώνεται σε βαθύ κάθισμα ή κάμψη του γόνατος. Αργότερα μπορεί να εμφανιστεί οίδημα αλλά και δυσκαμψία ή αδυναμία πλήρους έκτασης. Τέλος, αρκετές φορές όταν υπάρχει ρήξη δίκην λαβής κάδου μπορεί να υπάρξει μάγκωμα (εμπλοκή) του γόνατος δηλαδή κομμάτι του μηνίσκου παρεκτοπίζεται μεταξύ μηριαίου κονδύλου και κνημιαίου κονδύλου και τότε δημιουργείται το αίσθημα δυσκαμψίας ή μαγκώματος.
Άλλες φορές ο ασθενής μπορεί να αισθανθεί τη ρήξη του μηνίσκου με ένα απλό κλικ συνοδευόμενο με πόνο κυρίως σε νέα άτομα κατά τη διάρκεια αθλητικών δραστηριοτήτων.
Διάγνωση
Η διάγνωση γίνεται συνήθως με την κλινική εξέταση και διάφορες κλινικές δοκιμασίες και επιβεβαιώνεται με μαγνητική τομογραφία, σπανιότερα με εξέταση υπέρηχου.
Επίσης, στη διάγνωση σημαντικό εργαλείο είναι η απλή ακτινογραφία σε όρθια θέση ώστε να διαγνωστεί συνοδός βλάβη στην ανατομία του σκέλους δηλαδή στένωση του έσω ή έξω μεσάρθριου διαστήματος που σε άτομα μεγαλύτερης ηλικίας υποδηλεί πρόωρη οστεοαρθρίτιδα και εκφυλιστικού τύπου ρήξη μηνίσκου.
Η θεραπεία εξαρτάται από το είδος, την εντόπιση, το μέγεθος της ρήξης, ηλικία του ασθενή. Γνωρίζομε ότι το εξωτερικό 1/3 του μηνίσκου αιματώνεται επαρκώς (red zone) και η ρήξη αυτή μπορεί να θεραπευτεί ακόμη και χωρίς χειρουργική επέμβαση.
Αντιθέτως, τα έσω 2/3 του μηνίσκου δεν αιματώνονται επαρκώς (white zone) καθιστώντας την επούλωση ρήξης μηνίσκου δύσκολη αν όχι αδύνατη.
Θεραπευτικώς για οξεία ρήξη ή μικρή εκφυλιστική χρόνια ρήξη μηνίσκου με ήπια συμπτώματα μπορούν να αντιμετωπιστούν και συντηρητικά δηλαδή με
- Ξεκούραση με αποφόρτιση του σκέλους και αποφυγή καθημερινών δραστηριοτήτων για μερικές μέρες (χρήση ζεύγους πατερίτσες) ,
- Παγοθεραπεία δηλαδή εφαρμογή πάγου ή ψυχρών επιθεμάτων για 15-20 λεπτά αρκετές φορές την ημέρα.
- Ελαστική επίδεση για την αποφυγή οιδήματος
- Ανάρροπη θέση του σκέλους δηλαδή στο επίπεδο υψηλότερα από το σώμα για αποφυγή οιδήματος στο κάτω άκρο.
- Φυσιοθεραπεία και αργότερα εξειδικευμένο πρόγραμμα ενδυνάμωσης των μυών του κάτω άκρου για επιπρόσθετη σταθερότητα στο γόνατο.
Η συντηρητική θεραπεία συνδυάζεται με αναλγητικά και μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα όπου ελαττώνουν το οίδημα και τον πόνο που προκαλεί η φλεγμονώδης αντίδραση.
Όμως σε εντοπισμένες και διαγνωσμένες ρήξεις μηνίσκου με παρεκτόπηση συνήθως η συντηρητική θεραπεία αποτυγχάνει και οι πλείστες αντιμετωπίζονται με αρθροσκοπική θεραπεία.
Η επέμβαση διαρκεί αναλόγως της πάθησης από 40 λεπτά (για μερική μηνισκεκτομή) μέχρι 90 λεπτά (για συρραφή μηνίσκου).
Η αρθροσκοπική θεραπεία έσω και έξω μηνίσκου είναι μια μοντέρνα μέθοδος όπου με δύο ή τρεις μικρές οπές στο έσω και έξω μεσάρθριο διάστημα με τη βοήθεια αρθροσκοπίου και εξειδικευμένων εργαλείων γίνεται αντιμετώπιση και θεραπεία της ρήξης του έσω και έξω μηνίσκου.
Σε περιφερικές ρήξεις που υπάρχει σχετική αιμάτωση και αγγείωση στον μηνίσκο κυρίως σε νέα άτομα κάτω των 35-40 ετών γίνεται προσπάθεια συρραφής του μηνίσκου.
Επίσης, σε αποσπαστικη ρήξη ρίζας οπισθίου κέρατος μηνίσκου ( meniscal root tear) σε σχετικά νέα άτομα γίνεται αρθροσκοπική συρραφή και σταθεροποίηση.
Στις πλείστες όμως περιπτώσεις που η ρήξη του μηνίσκου είναι κεντρικότερα, στις περιοχές αυτές η αιμάτωση είναι ελλιπής και τότε αντιμετωπίζεται με μερική μηνισκεκτομή δηλαδή αφαιρείται τμήμα του ρηθέντος μηνίσκου με προσπάθεια να διατηρηθεί το μεγαλύτερο μέρος του μηνίσκου ακέραιο.
Οπτικοακουστικό Υλικό